Czym jest CRBR?
W dniu 13 lipca 2018 roku weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 1 marca 2018 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Na podstawie ustawy utworzono system teleinformatyczny – Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Rejestr uruchomiono 13 października 2019 roku. Rejestr jest jawny a zgromadzone informacje o beneficjentach rzeczywistych są udostępniane nieodpłatnie.
Kim jest beneficjent rzeczywisty?
Beneficjentem rzeczywistym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta, lub osobę fizyczną lub osoby fizyczne, w imieniu których są nawiązywane stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest transakcja okazjonalna, w tym:
- a) w przypadku klienta będącego osobą prawną inną niż spółka, której papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym podlegającym wymogom ujawniania informacji wynikającym z przepisów prawa Unii Europejskiej lub odpowiadającym im przepisom prawa państwa trzeciego:
– osobę fizyczną będącą udziałowcem lub akcjonariuszem klienta, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej,
– osobę fizyczną dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym klienta, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
– osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji klienta, lub łącznie dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie klienta, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
– osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad klientem poprzez posiadanie w stosunku do tej osoby prawnej uprawnień, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości3 , lub 3 Dz.U. z 2019 r., poz. 351, ze zm. Strona 7/52
– osobę fizyczną zajmującą wyższe stanowisko kierownicze w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych określonych w tiret pierwsze, drugie, trzecie i czwarte oraz w przypadku niestwierdzenia podejrzeń prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu,
- b) w przypadku klienta będącego trustem:
– założyciela,
– powiernika,
– nadzorcę, jeżeli został ustanowiony,
– beneficjenta,
– inną osobę sprawującą kontrolę nad trustem,
- c) w przypadku klienta będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, wobec którego nie stwierdzono przesłanek lub okoliczności mogących wskazywać na fakt sprawowania kontroli nad nim przez inną osobę fizyczną lub osoby fizyczne, przyjmuje się, że taki klient jest jednocześnie beneficjentem rzeczywistym.
Podmioty zobowiązane do zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych
Do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji zobowiązane są spółki:
1.akcyjna, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (kod 1162),
2. z ograniczoną odpowiedzialnością (kod 117),
3.jawna (kod 118), komandytowa (kod 120),
4.komandytowo-akcyjna (kod 121),
5. prosta spółka akcyjna (jeśli zostanie wprowadzona).
Uwaga! Spółki, będące w stanie likwidacji lub upadłości, a także spółki, które dokonały zgłoszenia zawieszenia działalności w KRS, również mają obowiązek zgłaszania informacji do CRBR na zasadach określonych w ustawie.
Uwaga! Obowiązek zgłoszenia informacji do CRBR nie dotyczy spółek zagranicznych prowadzących zarejestrowaną w KRS działalność na terytorium Polski w formie oddziału.
Kto dokonuje zgłoszenia do CRBR i jakie dane podlegają zgłoszeniu?
Zgłoszenia danych do CRBR dokonuje osoba/y uprawniona/e do reprezentacji spółki. Pełnomocnicy spółki nie są uprawnieni do dokonania zgłoszenia informacji do CRBR. W przypadku gdy wymagana jest łączna reprezentacja tj. przez więcej niż jedną osobę, zgłoszenie musi być podpisane przez wszystkie wymagane osoby (nie ma znaczenia kolejność składania podpisów, podpisy kwalifikowane i podpisy potwierdzane profilem zaufanym ePUAP mogą być zamieszczane w dowolnej konfiguracji). Zgłoszenie zawiera oświadczenie osoby lub osób dokonujących tego zgłoszenia o prawdziwości informacji zgłaszanych do CRBR.
Zgłoszeniu podlegają dane identyfikacyjne ww. spółek (tj. nazwa (firma), forma organizacyjna, siedziba, numer w KRS, NIP) oraz dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego i członka organu lub wspólnika uprawnionego do reprezentowania tych spółek (imię i nazwisko, obywatelstwo, państwo zamieszkania, numer PESEL, a w przypadku jego braku data urodzenia, informacja o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach przysługujących beneficjentowi rzeczywistemu).
Jaki jest termin na zgłoszenie beneficjentów rzeczywistych?
Spółki wpisane do KRS po dniu 13 października 2019 roku:
Informacje zgłaszane są do CRBR nieodpłatnie za pomocą środków komunikacji elektronicznej, nie później niż w terminie 7 dni roboczych od dnia wpisu spółki do KRS, a w przypadku zmiany przekazanych już informacji – w terminie 7 dni roboczych od ich zmiany.
Spółki wpisane do KRS przed dniem 13 października 2019 roku:
Uwaga! Na podstawie art. 52 ustawy z dnia 31 marca 2020 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 568) znowelizowano art. 195 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu poprzez wydłużenie terminu na zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, przez spółki, które zostały wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego przed dniem wejścia w życie przepisów dotyczących CRBR (tj. przed dniem 13 października 2019 roku). Nowelizacja art. 195 ww. ustawy zakłada, że termin zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych ww. spółek do CRBR zostanie przedłużony z 6 miesięcy do 9 miesięcy liczonych od dnia wejścia w życie przepisów rozdziału 16 ww. ustawy, czyli do dnia 13 lipca 2020 roku.