Chociaż nikt nie jest w stanie przewidzieć zasięgu, czasu rozprzestrzenienia się, czasu trwania ani ostatecznej liczby ofiar wśród ludzi wpływ koronawirusa SARS-Cov-2 wywołującego chorobę o nazwie COVID-19 na azjatyckie i międzynarodowe łańcuchy dostaw jest wręcz niespotykany. Jednocześnie nie ma pewności czy trudności ekonomiczne ustąpią w nadchodzących tygodniach (miejmy nadzieję, że tak będzie) oraz czy konsekwencje tej sytuacji odbiją się echem na handlu światowym w nadchodzących miesiącach lub latach.
Jeśli Twój łańcuch dostaw jest uzależniony od importu z Azji lub jeśli jesteś częścią większego łańcucha dostaw powiązanego z Azją, to obecna sytuacja na świecie może wskazywać na wystąpienie siły wyższej. Nikomu nie trzeba tłumaczyć, że siła wyższa może pogorszyć sytuację osób uzależnionych od doskonale działającego do tej pory międzynarodowego łańcucha dostaw. Niestety, żadna z klauzul umownych nie jest traktowana bardziej po macoszemu niż postanowienia dotyczące siły wyższej. Epidemia, pandemia, choroba zakaźna, kwarantanna itp. są oczywiście wliczone w to, co rozumiemy przez siłę wyższą – ale takie zdarzenia mogą mieć znaczenie prawne tylko w sytuacji, gdy są one szczegółowo wymienione w odpowiedniej części umowy. Poniżej przedstawiamy kilka wskazówek, które pomogą Twojej firmie zminimalizować straty związane z siłą wyższą
Po pierwsze – jeśli nie aktualizujesz na bieżąco swoich postanowień umownych i procesów ich zawierania ( tzn. jeśli proces zawierania umowy zwykle przebiega według schematu „weźmy ostatnią zawartą umowę i dostosujmy ją do obecnego stanu”), i tym samym powiela wcześniejsze błędy i nie uwzględnia pojawiających się problemów, teraz jest doskonały czas, aby skontaktować się z IPSO LEGAL – nasi doświadczeni prawnicy ds. handlu międzynarodowego pomogą znaleźć odpowiednie rozwiązanie. Rozumiemy twój biznes. Współpracujemy z doświadczonymi prawnikami ds. handlu, prawa korporacyjnego, sporów sądowych i arbitrażowych w kilkudziesięciu krajach w różnych częściach świata.
Po drugie – jeśli chodzi o klauzulę siły wyższej – nie możesz opierać się na tym jak język kraju kontrahenta ją interpretuje. Jeśli pospolita (powszechna dla kraju kontrahenta) choroba i wynikająca z niej kwarantanna może zakłócić Twój łańcuch dostaw musisz w umowach podać konkretny i równoważny język dla interpretacji klauzuli siły wyższej z językiem kraju, do którego dostarczasz lub odbierasz towary lub usługi. Jednak, gdy kontrahent zamierza negocjować klauzulę siły wyższej, miej na uwadze ostatnie wydarzenia i ewentualną pandemię – możesz sobie wyobrazić kwarantannę dużych miast, zamknięcie popularnych tras tranzytowych i inne działania, które staną się codziennością w prowadzeniu biznesu. Czy Twój łańcuch dostaw uwzględnia sytuacje wystąpienia koronawirusa lub innych chorób?
Po trzecie – jeśli twój kontrahent nalega na dodanie do aktualnych umów klauzuli dotyczącej siły wyższej, uwzględnij w niej też wymóg dostarczenia pisemnego (lub mailowego) zawiadomienia o wystąpieniu jakichkolwiek zakłóceń. Zawiadomienie takie powinno być przekazywane natychmiast po wystąpieniu zakłóceń, niezwłocznie (nawet w czasie rzeczywistym) aktualizowane, kontrahent powinien zapewnić stały kontakt i niezbędną pomoc w zakresie niezbędnym z punktu widzenia Twojego biznesu. W podobny sposób (tj. zanim konieczne będzie skorzystanie z klauzuli dotyczącej siły wyższej), należy natychmiast zaktualizować pozostałe postanowienia umowne. Czy można je zastosować jeśli zajdzie taka potrzeba?
Po czwarte – jeśli chcesz skorzystać z solidnej klauzuli dotyczącej siły wyższej teraz lub w przyszłości, rozważ uważną weryfikację użytkowanych szablonów umów i uwzględnij dwujęzyczną wersję umowy oraz zastosuj przykładowy zapis: „w przypadku wszelkich niezgodności pomiędzy wersją w języku …. a wersją w języku polskim nadrzędna będzie wersja w języku polskim” w szablonach. Jeśli nie masz odpowiednich wzorów umów, skontaktuj się z nami.
Po piąte – niezależnie od tego, po której stronie kontraktu jesteś, nie pozwól aby sąd decydował, w jaki sposób złagodzić działanie siły wyższej. Warto mieć kilka awaryjnych rozwiązań. Alternatywni dostawcy poza strefą epidemii w rozsądnej cenie? Pokrycie wszelkich kosztów przez kontrahenta? Pokrycie kosztów alternatywnych dostawców? Alokacja zapasów? (przede wszystkim, podobnie jak we wszystkich innych umowach, staraj się unikać zapisu o „dochowaniu wszelkich starań”). Podobnie jak w przypadku wszystkich innych kryzysów, skorzystaj z okazji, aby dowiedzieć się, co musisz teraz zrobić w odniesieniu do istniejących umów, a także co musisz zrobić w przyszłość w celu usprawnienia procesu redagowania umów, ograniczenia ryzyka, wyceny ryzyka, które faktycznie podejmujesz lub przeniesienia ryzyka na osoby trzecie.
Na koniec sprawdź swoje ubezpieczenie, porozmawiaj z brokerem, a następnie ponownie sprawdź ubezpieczenie. Klienci często są zaskoczeni, że Ogólne Warunki Ubezpieczenia nie uwzględniają sytuacji, które myśleli że obejmują.