1. Wprowadzenie do tematu NIS 2
Dyrektywa NIS 2 (Network and Information Systems Directive 2) to nowa unijna regulacja, której celem jest wzmocnienie bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terenie Unii Europejskiej. Została ona przyjęta, aby przeciwdziałać rosnącym zagrożeniom związanym z cyberprzestępczością i wprowadza nowe standardy w zakresie zarządzania cyberbezpieczeństwem, szczególnie dla przedsiębiorstw kluczowych i ważnych z punktu widzenia infrastruktury.
2. Dlaczego NIS 2 jest istotne dla przedsiębiorstw?
W erze cyfryzacji, w której przedsiębiorstwa coraz bardziej opierają swoją działalność na systemach informatycznych, ochrona przed cyberzagrożeniami staje się priorytetem. NIS 2 wprowadza konkretne obowiązki, które mają na celu poprawę bezpieczeństwa zarówno na poziomie technicznym, jak i organizacyjnym. Wdrożenie tej dyrektywy ma na celu ochronę kluczowych sektorów, takich jak energetyka, zdrowie, finanse, transport i wodociągi, przed skutkami cyberataków.
3. Nowe obowiązki nałożone przez dyrektywę NIS 2
Wymogi techniczne i organizacyjne
Zgodnie z dyrektywą NIS 2, podmioty objęte jej zakresem muszą wprowadzić odpowiednie i proporcjonalne środki techniczne, operacyjne oraz organizacyjne, które minimalizują ryzyko wystąpienia incydentów cybernetycznych. Obejmuje to m.in. polityki dotyczące zarządzania ryzykiem, zabezpieczeń danych oraz procedur postępowania w przypadku incydentów.
Bezpieczeństwo łańcucha dostaw
Ważnym elementem NIS 2 jest zapewnienie bezpieczeństwa łańcucha dostaw. Przedsiębiorstwa muszą ocenić, czy ich dostawcy, zwłaszcza ci odpowiedzialni za przechowywanie danych i usługi zarządzania bezpieczeństwem, spełniają wymogi dotyczące cyberbezpieczeństwa.
4. Podmioty objęte NIS 2
Podmioty kluczowe (essential entities)
Podmioty kluczowe to te, które świadczą usługi niezbędne dla społeczeństwa i gospodarki, takie jak usługi energetyczne, zdrowotne czy transportowe. Muszą one spełniać najbardziej rygorystyczne wymogi NIS 2 i są poddawane stałemu nadzorowi, nawet jeśli nie doszło do żadnego incydentu.
Podmioty ważne (important entities)
Podmioty ważne, choć nie kluczowe, również są zobowiązane do przestrzegania standardów NIS 2. Obejmuje to mniejsze firmy, które świadczą usługi w kluczowych sektorach, takie jak zarządzanie wodociągami czy cyfrowa infrastruktura.
5. Rola Krajowych Centrów Cyberbezpieczeństwa
Krajowe Centra Cyberbezpieczeństwa,, pełnią kluczową rolę w monitorowaniu zgodności z NIS 2. Odpowiadają one za nadzór nad podmiotami objętymi dyrektywą oraz za wdrażanie przepisów na poziomie krajowym.
6. Przygotowanie przedsiębiorstwa do spełnienia wymogów NIS 2
Analiza luk (gap analysis)
Pierwszym krokiem w przygotowaniach do wdrożenia NIS 2 jest przeprowadzenie analizy luk w systemach IT, która pozwoli zidentyfikować obszary wymagające poprawy. Przedsiębiorstwa powinny także przeanalizować umowy z dostawcami, aby upewnić się, że spełniają one wymogi dyrektywy.
Plan naprawczy (remediation plan)
Po zakończeniu analizy luk, firmy powinny opracować plan naprawczy, który zostanie zatwierdzony przez zarząd. Plan ten powinien obejmować takie elementy jak polityki bezpieczeństwa, plan zarządzania incydentami oraz strategie odtwarzania danych.
7. Znaczenie edukacji i szkoleń z zakresu cyberbezpieczeństwa
Edukacja i szkolenia są kluczowym elementem wdrażania NIS 2. Zarządy firm oraz pracownicy powinni regularnie uczestniczyć w szkoleniach dotyczących najnowszych zagrożeń cybernetycznych, takich jak phishing czy ataki socjotechniczne.
8. Zarządzanie incydentami zgodnie z NIS 2
Wczesne ostrzeżenie
W przypadku wystąpienia incydentu, firmy zobowiązane są do przesyłania wczesnego ostrzeżenia w ciągu 24 godzin od momentu, gdy incydent zostanie wykryty.
Raportowanie incydentów
Raportowanie incydentów zgodnie z NIS 2 odbywa się w kilku etapach, począwszy od wczesnego ostrzeżenia, poprzez zgłoszenie incydentu do odpowiednich władz, aż po raporty końcowe dotyczące przebiegu incydentu i podjętych działań.
9. Czy NIS 2 wpływa na kontrakty z dostawcami usług?
Tak, NIS 2 nakłada na przedsiębiorstwa obowiązek wprowadzania do umów z dostawcami usług i produktów zapisów dotyczących zarządzania ryzykiem cyberbezpieczeństwa. Obejmuje to również odpowiednie zabezpieczenia w łańcuchu dostaw.
10. Odpowiedzialność prawna menedżerów i członków zarządów
Dyrektywa NIS 2 nakłada również osobistą odpowiedzialność na członków zarządów i menedżerów, którzy są odpowiedzialni za wdrażanie polityk związanych z cyberbezpieczeństwem. Zaniedbania w tym zakresie mogą skutkować karami finansowymi, a nawet zawieszeniem ich funkcji.
11. Wnioski z perspektywy podmiotów objętych NIS 2
Przedsiębiorstwa muszą podjąć szereg działań, aby dostosować się do wymogów NIS 2. Obejmuje to zarówno aspekty techniczne, jak i organizacyjne. Kluczowym elementem jest odpowiednia polityka zarządzania ryzykiem, regularne szkolenia oraz współpraca z dostawcami.
12. Rola certyfikacji ISO 27001
Posiadanie certyfikatu ISO 27001 jest dobrym punktem wyjścia do zgodności z NIS 2, jednak nie jest wystarczające. Certyfikat ten obejmuje wiele aspektów cyberbezpieczeństwa, ale nie wszystkie wymogi NIS 2, dlatego firmy muszą dostosować swoje procedury do nowych przepisów.
13. Jakie są konsekwencje naruszenia przepisów NIS 2?
Naruszenie przepisów NIS 2 może skutkować nałożeniem wysokich kar finansowych. Maksymalna kara to 10 milionów euro lub 2% globalnych przychodów firmy, w zależności od tego, która kwota jest wyższa. Dodatkowo, w niektórych przypadkach, możliwe jest zawieszenie zarządu.
Jeśli masz pytania skontaktuj się z nami na office@ipsolegal.pl lub bezpośrednio z Błażej Wągiel.