W czasie ostatnich miesięcy znacząco wzrosła liczba spraw kierowanych przez sądy do mediacji. Jednakże, do mediacji skierowane są głównie sprawy rodzinne i okołorozwodowe. W związku z negatywnymi skutkami epidemii należy spodziewać się wzrostu liczby spraw z zakresu prawa pracy (spory pracodawcy z pracownikiem) oraz gospodarczych (np. spory dot. nieopłaconych terminowo faktur, niezrealizowanych kontraktów). W tym szczególnym okresie e-mediacje mogą stać się istotnym czynnikiem odciążającym pracę polskiego sądownictwa i przyspieszającym rozstrzygnięcie sporu.
W konsekwencji, Ministerstwo Sprawiedliwości rozpoczęło prace nad projektem pn. „Upowszechnienie alternatywnych metod rozwiązywania sporów poprzez podniesienie kompetencji mediatorów, utworzenie Krajowego Rejestru Mediatorów (KRM) oraz działania informacyjne”
Działania realizowane w ramach projektu skierowane będą przede wszystkim do:
-
- obywateli zainteresowanych skorzystaniem z postępowania mediacyjnego,
-
- organów wymiaru sprawiedliwości jako kierujących sprawy do mediacji,
-
- mediatorów,
- osób, które chcą uzyskać uprawnienia mediacyjne.
Głównym celem projektu jest profesjonalizacja zawodu mediatora poprzez utworzenie Krajowego Rejestru Mediatorów (KRM). KRM będzie rejestrem publicznym, zawierającym informacje o osobach, które są mediatorami. Wśród danych dostępnych w rejestrze znajdą się m. in. imię i nazwisko mediatora, dane kontaktowe, datę uzyskania uprawnień, kategorię spraw, w których mediator może prowadzić mediacje i inne.
Z informacji przedstawionych przez Ministerstwo Sprawiedliwości wynika, że wpis do rejestru odbywać się będzie na wniosek osoby zainteresowanej. Po złożeniu wniosku nastąpi jego weryfikacja pod względem merytorycznym oraz formalnym (ocena, czy osoba ubiegająca się o wpis w KRM posiada wymagane prawem kwalifikacje). Pozytywna weryfikacja wniosku skutkować będzie wpisem do KRM oraz wydaniem przez Ministerstwo Sprawiedliwości tzw. legitymacji mediatora (na wzór obecnie funkcjonujących legitymacji radcy prawnego lub adwokata). Na osobach wpisanych do rejestru ciążyć będzie m. in. obowiązek zgłaszania zmiany danych oraz informowania o zawieszeniu bądź zakończeniu wykonywania działalności mediatora. Nałożenie na mediatorów wpisanych do KRM ww. obowiązku pozwoli zachować aktualność informacji w rejestrze.
W założeniach do projektu wskazano, że problem niskiej popularności mediacji jest zauważalny. Wśród przyczyn takiego stanu rzeczy wymienia m. in. niską jakość zawieranych ugód mediacyjnych, niedostateczną informację o mediatorach oraz niską aktywność szkoleniową w zakresie mediacji. Z kolei jako bariery dla popularyzacji mediacji związane ze środowiskiem mediatorów oraz identyfikowane przez tę grupę wskazano na m.in. brak jednolitych standardów funkcji mediatora, niedostateczne wymogi wobec kwalifikacji mediatorów oraz brak dostępu do mediatorów w mniejszych ośrodkach miejskich i na wsiach.
Ministerstwo Sprawiedliwości na razie prowadzi prace analityczne, a konkrety poznamy najwcześniej na koniec 2020 roku. Ministerstwo Sprawiedliwości deklaruje, że Krajowy Rejestr Mediatorów powinien zacząć działać w połowie 2023 roku.