Ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych – analiza cz. II
Łączenie i przekształcenie
Projektowana ustawa umożliwia pociągnięcie do odpowiedzialności podmiotów zbiorowych w przypadku dokonania połączenia, podziału lub przekształcenia.
W założeniu ma to utrudnić uniknięcie odpowiedzialności przez podmiot zbiorowy. I tak w przypadku:
- połączenia – odpowiedzialność ponosić będzie podmiot zbiorowy wstępujący w prawa i obowiązki podmiotu podlegającemu połączeniu,
- podziału – wszystkie podmioty zbiorowe, które przejęły choćby część praw i obowiązków podmiotu dzielonego,
- przekształcenia – podmiot zbiorowy powstały w wyniku przekształcenia,
- przeniesienia własności przedsiębiorstwa lub większości jego składników- za darmo lub za cenę rażąco nierynkową odpowiedzialność solidarnie z podmiotem zbiorowym ponosi nabywca.
Powództwo adhezyjne
W projekcie przewidziano rozwiązanie dzięki któremu pokrzywdzony, pod pewnymi warunkami, może aż do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej wytoczyć przeciw podmiotowi zbiorowemu powództwo cywilne w celu dochodzenia w postępowaniu w sprawie odpowiedzialności podmiotu zbiorowego roszczeń majątkowych wynikających bezpośrednio z popełnienia czynu zabronionego.
Rozstrzygnięcie takie nastąpi jedynie wówczas, gdy nie będzie to utrudniało ani blokowało postępowania karnego.
Ustawa umożliwia jednocześnie orzeczenie nawiązki do 1.000.000 złotych – jeśli sąd zdecyduje o pozostawieniu powództwa cywilnego bez rozpoznania, a brak w materiale dowodowym dotyczy jedynie ustalenia wysokości odszkodowania lub zadośćuczynienia.
Kiedy postępowanie nie będzie wszczynane?
Projekt ustawy wskazuje także przyczyny, które spowodują że postępowanie nie będzie wszczynane, a wszczęte – umorzone. Do takich przyczyn należeć mają sytuacje, w których:
- podmiot zbiorowy ma siedzibę za granicą i brak jest możliwości prowadzenia wobec niego postępowania albo skutecznego nałożenia kary lub środka,
- podmiot zbiorowy nie istnieje lub uległ rozwiązaniu, a nie zachodzą sytuacje dotyczące łączenia, podziału, przekształcenia czy przeniesienia własności przedsiębiorstwa,
- grożące podmiotowi zbiorowemu kara lub środek są niewspółmiernie surowe wobec wagi popełnionego czynu zabronionego, rozmiaru osiągniętej korzyści albo rodzaju i stopnia zawinienia przez organ lub osobę działającą na jego rzecz.
Zaniechanie ukarania
Ustawa zakłada również uniknięcie odpowiedzialności przez podmiot zbiorowy na wzór tej stosowanej na gruncie kodeksu karnego skarbowego.
Stanie się to jeśli podmiot zawiadomi organ ścigania, ujawni istotne okoliczności tego czynu, oraz naprawi wyrządzoną szkodę, zwróci korzyści pochodzące z tego czynu lub ich równowartość.
Zaniechanie ukarania będzie ma dotyczyć tylko czynów zagrożonych karą pozbawienia wolności do lat 8.
Dobrowolne poddanie się karze
Ustawa zakłada, że prokurator, pod pewnymi warunkami, będzie mógł zaniechać prowadzenia dalszych czynności i wystąpić do sądu z wnioskiem o udzielenie podmiotowi zbiorowemu zezwolenia na dobrowolne poddanie się karze. Stanie się tak jeśli:
- okoliczności czynu nie budzą wątpliwości, a cele postępowania zostaną spełnione,
- podmiot zbiorowy ujawnił istotne okoliczności popełnienia czynu oraz informacje o osobach w nim uczestniczących, a ponadto,
- uiścił kwotę w wysokości co najmniej najniższej kary pieniężnej grożącej za ten czyn (nie więcej niż 5 000 000 złotych),
- wyraził zgodę na przepadek mienia lub korzyści majątkowych, lub uiścił ich równowartość,
- opłacił równowartość kosztów postępowania.
Prawomocne orzeczenie o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności nie będzie podlegać wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego.
Masz pytania dotyczące odpowiedzialności podmiotów zbiorowych się do nas na office@ipsolegal.pl lub bezpośrednio do Błażej Wągiel
ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary analiza cz. II