Końcem sierpnia tego roku ustawodawca wprowadził nowe regulacje w zakresie zapewnienia jakości w opiece zdrowotnej, obejmujące zarówno ustawę o jakości w opiece zdrowotnej, jak i nowelizację ustawy o prawach pacjenta.
Jakość w opiece zdrowotnej, według nowych przepisów, będzie poddawana weryfikacji przez wskaźniki dotyczące obszarów klinicznego, konsumenckiego oraz zarządczego. Reguły i tryb monitorowania jakości świadczeń finansowanych ze środków publicznych przez placówki medyczne zostaną uszczegółowione w drodze rozporządzenia Ministra Zdrowia. Cel projektu ustawy to wdrożenie rozwiązań prawno-organizacyjnych kompleksowo, aby efektywnie realizować priorytety polityki zdrowotnej w obszarze jakości.
Nie ulega wątpliwości, że na wskaźniki jakości opieki zdrowotnej będzie miał znaczący wpływ prawidłowo wdrożony i utrzymywany przez podmioty lecznicze wewnętrzny system zarządzania jakością i bezpieczeństwem. Tylko w pełni działający system pozwoli podmiotom leczniczym monitorować sytuację w weryfikowanych obszarach tj. klinicznym, konsumenckim i zarządczym oraz poprawiać ich jakość.
Nowe regulacje wprowadzają system jakości w opiece zdrowotnej, na który składają się 4 elementy: autoryzacja, wewnętrzny system zarządzania jakością i bezpieczeństwem, akredytacja oraz prowadzenie rejestrów medycznych. Uregulowanie kwestii systemowego monitorowania jakości udzielanych świadczeń medycznych otwiera drogę do poprawy skuteczności diagnostyki i leczenia, stałego doskonalenia praktyki klinicznej, poprawy bezpieczeństwa i satysfakcji pacjenta, a także umożliwia systematyczną ocenę jakości świadczeń zdrowotnych.
W serii wpisów przejdziemy przez kluczowe elementy wprowadzonych przepisów, skupiając się na wewnętrznym systemie zarządzania jakością i bezpieczeństwem. Jak ten system wpłynie na codzienną praktykę podmiotów leczniczych, jakie korzyści niesie dla pacjentów, personelu medycznego i całego systemu ochrony zdrowia? Sprawdźmy.
Tło prawne
Sama ustawa o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta w zakresie wewnętrznego systemu zarządzania jakością jest dość lakoniczna, pozostawiając podmiotom leczniczym kwestię szczegółowego wdrażania tego systemu, uwzględniając jednak elementy określone w ustawie. I tak:
- 18 Ustawy – wprowadza obowiązek posiadania wewnętrznego systemu oraz określa elementy składowe tego systemu;
- 19 Ustawy – wskazuje osobę, która będzie odpowiedzialna za prowadzenie i wdrożenie wewnętrznego systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem;
- 20 Ustawy – reguluje sposób badania opinii i doświadczeń pacjentów
- 7 Ustawy – stanowiący, że jednym z warunków uzyskania autoryzacji przez podmiot wykonujący działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne jest prowadzenie wewnętrznego systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem. Natomiast uzyskanie autoryzacji jest warunkiem realizacji umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w ramach profili systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej.
- 61 Ustawy – określający termin utworzenia wewnętrznego systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem.
Istota wewnętrznego systemu zarządzania jakością
Zgodnie z art. 18 wspomnianej ustawy, każdy podmiot wykonujący działalność leczniczą w ramach umowy z Funduszem na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach zdrowotnych jest zobowiązany do posiadania wewnętrznego systemu. Ten system, złożony z zasad, procedur, metod oraz opisów stanowisk pracy, ma na celu skuteczne zapobieżenie wystąpieniu zdarzeń niepożądanych.
Przy czym prowadzenie wewnętrznego systemu przez podmioty lecznicze nie ma być jedynie formalnością. Podmioty lecznicze mają z niego korzystać w swojej codziennej działalności, utrzymywać go i usprawniać w oparciu o ocenę skuteczności, analizę przyczyn stwierdzonych zdarzeń niepożądanych oraz wyniki badań opinii i doświadczeń pacjentów.
Wprowadzenie obowiązkowego systemu zarządzania jakością ma za zadanie podwyższenie standardów postępowania medycznego oraz poprawę skuteczności procesów diagnostyczno-terapeutycznych i bezpieczeństwa pacjenta.
Nowe regulacje mają też motywować podmioty świadczące usługi na niższym poziomie jakościowym do systematycznego podnoszenia standardów, w szczególności w zakresie monitorowania zdarzeń niepożądanych. Ma to wpłynąć na wzrost konkurencyjności sektora zdrowotnego i przyczynić się do zwiększenia zainteresowania osób z zagranicy świadczeniami zdrowotnymi udzielanymi przez podmiotu polskie.
Analiza zdarzeń niepożądanych i zapobieganie im jest kluczowym elementem systemu poprawy opieki zdrowotnej. Działa to jak radar, pomagający zidentyfikować obszary do doskonalenia. Jednak, istotne jest, aby proces analizy był ukierunkowany na naukę z błędów, a nie na karanie personelu. W tym kontekście, dobrowolność i poufność zgłaszania zdarzeń niepożądanych będą kluczowe.
Wdrażanie programów poprawy jakości to nie tylko obowiązek, ale przede wszystkim szansa na rozwój. Każda organizacja powinna utworzyć zespół, który regularnie analizuje dane, prowadzi analizę zdarzeń niepożądanych i wyciąga wnioski. Bezpieczeństwo pacjenta to fundament, a system zgłaszania zdarzeń niepożądanych to narzędzie, które pozwala na ciągłe doskonalenie jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych.
Aby móc dobrze wdrożyć wewnętrzny system zarządzania jakością i bezpieczeństwem należy w pierwszej kolejności odpowiedzieć sobie na pytanie co oznacza pojęcie „zdarzenie niepożądane”. W następnym artykule omówimy bardziej szczegółowo to zagadnienie.
Jeśli masz pytania dotyczące wdrożenia i utrzymania wewnętrznego systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem odezwij się do nas na office@ipsolegal.pl lub bezpośrednio do mec. Błażeja Wągiela.